sovyetler birliği komünist partisi genel sekreteri ne demek?

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, Stalin'in gücü ele geçirmesinden sonra Sovyetler Birliği'nin lideri olarak anılan kişiydi.

Geçmişi

1919-1922 yılları arasında Sorumlu Sekreter (Rusça: ответственный секретарь Otvetstvenny sekretar') olan Yakov Sverdlov, Nikolay Krestinski, Yelena Stasova, ve Vyacheslav Molotov'un partide önemli bir görevleri yoktu. Zaten o zamanlarda Lenin partinin fiili lideriydi.

Genel Sekreter makam aslen idari bir makam olarak yaratıldı. Josef Stalin bu makamdaki ilk kişiydi. Lenin'in ölümünden Stalin Politbüro içinde hakim konuma geldi ve kendi elindeki Genel Sekreter makamını pratikte parti liderliği ve SSCB liderliğine dönüştürdü. Daha sonra Stalin 19 Aralık 1927'deki 15. Parti Kongresinden sonraki Merkezi Komite'nin genel kurulunda Genel Sekreterliğin kaldırılmasını önerdi. Fakat bu öneri kabul edilmedi. 1934'teki 17. Parti Kongresinde Genel Sekreterlik kaldırıldı. 17., 18. ve 19. Parti Kongrelerinden sonraki Merkez Komite genel kurullarında hiç kimse Genel Sekreter olarak seçilmedi. Bu genel kurullarda Politbüro, Sekreterlik ve Orgbüro üyeleri seçildi. Stalin bu üç büroya da seçildi. Stalin bundan sonraki zamanda belgeleri Merkez Komitesi Sekreteri olarak imzaladı. 17. Parti Kongresinden Stalin'in ölümüne kadar Genel Sekreter olduğuna hiçbir resmi kanıt olmamasına rağmen Sovyet ansiklopedisinde Stalin'den 1922-1953 arası Genel Sekreter diye bahseder.

Stalin öldükten sonra Merkez Komitesi yönetimi yeniden oluşturuldu. Genel sekreterlik makamı hala boştu fakat iki önemli Politbüro üyesi, Georgy Malenkov (yeni başbakan) ve Nikita Kruşçev, aynı zamanda Sekreterlik üyesiydi. 14 Mart 1953'te Malenkov Sekreterlik üyeliğinden çıkarıldı. Bu da Kruşçev'in gücü ele geçirmesini sağladı. 7 Eylül 1953'teki Merkez Komite genel kurulunda Nikita Kruşçev Merkez Komitesi Birinci Sekreteri seçildi. 23. Parti Kongresinde parti tüzüğü ("Ustav") değiştirilerek yeniden Genel Sekreterlik makamı oluşturuldu. Bu kongreden sonraki Merkez Komite genel kurulunda Leonid Brejnev Genel Sekreter seçildi.

Ağustos 1991'deki darbe girişiminden sonra Mihail Gorbaçov Genel Sekreterlikten istifa etti. Yerine yardımcısı Vladimir Ivaşko getirildi. Fakat 5 gün sonra, 29 Ağustos 1991'de Yüksek Sovyet Meclisi Komünist Partisini yasakladı.¹

Komünist Partisi Genel Sekreterleri

<table style="width:98%;"> <colgroup> <col style="width: 19%" /> <col style="width: 15%" /> <col style="width: 15%" /> <col style="width: 15%" /> <col style="width: 15%" /> <col style="width: 15%" /> </colgroup> <thead> <tr class="header"> <th>#</th> <th>İsim</th> <th>Dönem başlangıcı</th> <th>Dönem bitişi</th> <th>Doğumu</th> <th>Ölümü</th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td>1</td> <td><a href="Vladimir_Lenin" title="wikilink">Vladimir Lenin</a></td> <td></td> <td>30 Aralık 1922</td> <td>21 Ocak 1924</td> <td>22 Nisan 1870</td> </tr> <tr class="even"> <td>2</td> <td><a href="Josef_Stalin" title="wikilink">Josef Stalin</a></td> <td></td> <td>3 Nisan 1922</td> <td>5 Mart 1953</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>3</td> <td><a href="Nikita_Kruşçev" title="wikilink">Nikita Kruşçev</a></td> <td></td> <td>5 Mart 1953</td> <td>14 Ekim 1964</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>4</td> <td><a href="Leonid_Brejnev" title="wikilink">Leonid Brejnev</a></td> <td></td> <td>14 Ekim 1964</td> <td>10 Kasım 1982</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>5</td> <td><a href="Yuri_Andropov" title="wikilink">Yuri Andropov</a></td> <td></td> <td>12 Kasım 1982</td> <td>9 Şubat 1984</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>6</td> <td><a href="Konstantin_Çernenko" title="wikilink">Konstantin Çernenko</a></td> <td></td> <td>13 Şubat 1984</td> <td>10 Mart 1985</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>7</td> <td><a href="Mihail_Gorbaçov" title="wikilink">Mihail Gorbaçov</a></td> <td></td> <td>11 Mart 1985</td> <td>9 Aralık 1991</td> <td></td> </tr> </tbody> </table>

<timeline> ImageSize = width:700 height:100 PlotArea = left:10 right:0 bottom:54 top:8 AlignBars = early

DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:1917 till:1991 TimeAxis = orientation:horizontal ScaleMajor = unit:year increment:5 start:1917

there is no automatic collision detection,
so shift texts up or down manually to avoid overlap

Define $dx = 0 # shift text to right side of bar

PlotData=

bar:Leaders color:red width:25 mark:(line,white) align:center fontsize:S

from:01/01/1917  till:03/04/1922 shift:($dx,0)   text:Lenin
from:03/04/1922  till:05/03/1953 shift:($dx,0)   text:Stalin
from:05/03/1953  till:07/09/1953 shift:($dx,0)   text:Malenkov
from:07/09/1953  till:14/10/1964 shift:($dx,0)   text:Kruşçev
from:14/10/1964  till:10/11/1982 shift:($dx,0)   text:Brejnev
from:10/11/1982  till:09/02/1984 shift:($dx,5)   text:Andropov
from:09/02/1984  till:10/03/1985 shift:($dx,-5)   text:Çernenko
from:10/03/1985  till:24/08/1991 shift:($dx,5)   text:Gorbaçov